demans hastaları için sakinleştirici ilaçlar
Bu konuyu incelemeniz için size gereken sayıda katılımcınız da yoktur. Çünkü trans erkeklerin ve kadınların hormon tedavisiyle geçiş yapabilmesi çok yeni. Bu yüzden şu an üzerinde çalışabileceğiniz sorular bunlar. Evet, evet, tabii. Kanser hastaları da. Östrojen engelleyici ilaçlar alan bütün kanser hastaları.
Demanshastası için hemşirelik müdahaleleri şunlardır: Müşteriyi yönlendir. Müşteriyi sıklıkla gerçeğe ve çevreye yönlendirin. Müşterinin çevresinde tanıdık nesneler olmasına izin verin; gerçeklik yönelimini korumaya yardımcı olması için saat, takvim ve günlük programlar gibi diğer öğeleri kullanın.
Bebeklerdereflü tedavisi için belirtilerin şiddetine göre tedavi yöntemi belirlenir. Genellikle ilaç tedavisi ve alınan önlemler bebeklerde reflü hastalığının tedavisi yeterli olur. Kusma yakınmasının sıklığı ve şiddeti önlemlere rağmen geçmiyor ise nadiren cerrahi yöntemler kullanılabilir.
Parkinsonhastaları için: Dekstran 70 Dekualinyum Klorür Demans Sakal Çıkarıcı İlaçlar Sakinleştirici İlaçlar Salbutamol Salbutamol
4) Dormicum: Sedatif. 5mg/5cc lik ampuller içerisinde bulunur. Iv/Im yolla uygulanabilir. Aktif olarak nöbet geçiren hastanın nöbetini hafifletmek ya da durdurmak ve bazı hastaları kısa süreli sedasyon altında tutmak için verilir. 5) Akineton: Anti-psikotik. 5mg/1cc lik ampuller içerisinde bulunur. Iv/Im yolla uygulanabilir.
Mon Mari Est Accro Aux Sites De Rencontre. veritedaviilaçlarYan etkileriuyarıYaşlılarda bunama sık sık endişe, depresyon ve uyku sorunları gibi diğer durumlar eşlik eder. Demans ve anksiyete Alzheimer hastalığı, diğer hastalıklar veya ilaçların yan etkileri hastalığı veya başka bir durumdan kaynaklansın, bunamalı yaşlı insanlarda anksiyete, hasta için korkutucu olabilir ve aileleri ve bakıcıları için anlaşılması ve yönetilmesi zor demanslı yaşlılarda ikincisi tedavisinde kullanılan bir tür anti-anksiyete ilacıdır. Anksiyolitikler hastayı sakinleştirip rahatlatarak çalışır ve anksiyete semptomlarını hafifletmek veya demansın ilerlemesini yavaşlatmak için diğer ilaçlar ile birlikte reçete Bakım Merkezi" Demans Tedavi Merkezi web sitesinde demans hastalarına bakım verenler hakkında bilgi verilmektedir ve bu problemde yaşlılarda endişe ile mücadele etmek için kullanılan aşağıdaki anksiyolitik ilaçlar listelenmiştir lorazepam, buspirone, klonazepam, oksazepam, diazepam ve etkileriAnksiyolitikler uyuşukluk, bayılma, baş dönmesi, bulanık görme, karışıklık ve dengeyi sağlama zorluğu gibi yan etkilere neden olabilir. Beyin işlevini azaltan yüksek dozlar veya alkol ya da diğer ilaçlarla etkileşimler, kişinin nefes almasını göre, bunama ile karıştırılabilecek veya bunamaya neden olabilecek 50’den fazla hastalık var. Anksiyete gibi semptomları tedavi etmeden önce demansın nedenini bilmek önemlidir. Video Eğitici .
Bremer Ticaret-Sağlık Kasasından hkk sigortalı olan kişilerin verilerine dayanarak yapılan çalışma, demans hastası kişilerin huzurevlerinde ve evde bakımda çok fazla nöroleptik aldığını ortaya koymuştur. Sonuç olarak, ortaya konan veriler önceki yıllardaki diğer çalışmalarla aynı örtüşmektedir. Bu durumda bu sonuç aslında bizleri şaşırtmış olmamalı değil mi? Ya da tam tersi mi?Prof. Dr. Gerd Glaeske, Bremen Üniversitesi'nde Sağlık, Hemşirelik ve Yaşlılık Sigortası bölümünün eş başkanı ve “Live Longer Better” Daha Uzun Daha İyi Yaşa enstitüsünün başkanıdır. Uzman yakın zamanda, Bremer Ticaret-Sağlık Kasası hkk verilerine dayanarak yürüttüğü Demans Raporu 2020 * araştırmasının sonuçlarını araştırma, demans hastalarında psikotrop ilaçların yanlış ve fazla kullanıldığını ortaya yandan, bunun bizi şaşırtmadığı varsayımı doğru, ancak diğer yandan şaşırtıcı olduğu kadar hayrete düşürücü ve üzücüydü de. Demans hastası kişilerde uzun süreli nöroleptik kullanımına karşı uyarılarımızın nihayet bir etki yaratmasını ve bu ilaçları reçete etme sıklığında bir değişiklik olabileceğini görmeyi çok uzun zamandır bilinen ciddi sonuçları olan etkiler söz konusu olmaktadır. Alzheimer demansı olan kişilerde, aynı yaşta böyle bir hastalığı olmayan kişilere kıyasla ölüm riskinin 1,7 kat artması, doğal olarak kaçınılması gereken bir tehlikenin varlığını göstermektedir. Ancak görünüşe bakılırsa 2002'den beri bilinen ve ilaç şirketlerinin bile uyarmak zorunda kaldığı bu tehlike, bazı doktorların günlük bilgilerinin bir parçası değil ve bu da birçok Alzheimer hastasının zararınadır. Yine de buna rağmen, verilerimize göre etkilenen kişilerin % 25-30'u bu ilaçlarla tedavi ediliyor. Hastanede demansı olan kişilere nöroleptiklerin reçetelenmesi ve uygulanması araştırmanın bir parçası Ne yazık ki sağlık sigortalarının hastanelerden elde ettiği sağlıklı ilaç verileri bulunmamaktadır. Hastaneye yatış ve taburcu olma tanılarını ve cerrahi işlemler bilinmekte ancak ne yazık ki hastanede yatanlara yönelik ilaç tedavileri hakkında hiçbir şey bilinmiyor. Bu nedenle, araştırmayı yaşlılar ve huzurevlerinde yaşayanların bakımını kapsayacak şekilde ayakta tedavi alanıyla sınırlamak zorunda kalınmıştır. Bu nedenle ancak hastanelerde nöroleptik kullanımının diğer bakım alanlarına göre çok daha küçük bir rol oynamakta olduğu umut önceki çalışmalar demans hastası kişilerde nöroleptiklerin kullanımına ilişkin benzer sonuçlar ortaya koymuş olsa da, sonuçların sunumunda olağandışı bir şekilde netleşmiştir. Gereksiz kullanım söz konusu olduğunda bu çeşitli terapi, bakım ve hemşirelik önlemlerinin optimizasyonun yapılmasının ardından yeniden gerekli görülürse son olarak nöropleptik kullanımı uygulanmalıdır. Demans hastalarının bu ilaçları kullanımı konusunda doktorlar çok mu dikkatsiz davranıyor? Benim açımdan evet, öyle... Birçok doktorun, evde eşine, anne babasına veya büyükanne ve büyükbabasına bakan aile yakınları, bakıma muhtaç yakınlarının saldırgan davranışlarından söz ettiklerinde ve böyle bir durumdan muzdarip olduklarında, çoğu zaman ne yapacaklarını bilemediklerini biliyorum. Böyle bir durumda aile yakınları genellikle uykusuzluk, mide ağrıları veya kalp problemleri gibi psikosomatik rahatsızlıklara yakalanabiliyorlar. Bu durumda nöroleptikler veya diğer sakinleştiriciler, zorlu bir durumda yardımcı olabiliyor. Bununla birlikte, bu tür bir sakinleştirici terapinin en fazla altı haftalık bir süre için geçici olarak ayarlanması gerektiği oldukça açık olmalıdır. Bu sorunlar devam etmesi halinde, alternatif bir bakım durumu bulma ve bu tür nöroleptikler konusunda dikkatli ve temkinli olacak profesyonel bir yardım alma konusu üzerinde düşünülmelidir. Bakım personeli eksikliği mi? Bu soruyla, bence, bugün tanımlamamız gereken en büyük sorunlardan birini değinmek istiyorum. Demans hastalarının bakımı yeterince yetkinliği olan personeller tarafından karşılanmamaktadır. Uzun süredir, ortalama yaşam süresinin uzun olduğu toplumlarda Alzheimer demansının görülme sıklığının arttığını biliyoruz. Zira Alzheimer demansı, demografik değişim açısından iyi hazırlanamadığımız, yaşa bağlı bir Türkiye'de 1,3 Milyon demans hastası yaşamaktadır, bunun büyük bir kısmı, yaklaşık olarak %70’i bir Alzheimer demansından muzdariptir. 30 yıl içinde, Alzheimer demansı olan kişilerin oranı iki katına çıkacaktır. 90 yaşın üzerindekiler içinse bu oran yaklaşık üç kat daha fazladır ve gelecekte Türkiye'de önemli ölçüde daha fazla 90 yaş üstü yaşlı olacaktır. Eğer yakın zamanda, Alzheimer hastalığındaki artışı yavaşlatmak için önleyici tedbirler alamazsak Alzheimer hastalığında büyük bir artış mümkün olabileceği, gerçek hastalık sayısının yıllar önce tahmin edilenden daha düşük olmasından belli. Yaşam tarzı, beslenme, egzersiz ve eğitim gibi etkenlerin bahsedildiği gibi önleyici etki yaratmada destek olabildiği görünüyor. Yine de bana kalırsa, uzman bakım personeli sayısının azlığı sorunu sakinleştirici kullanımının ana nedenlerinden biridir. Hastaların ihtiyaçları çok az personel, çok fazla psikotropik ilaç, özellikle nöroleptikler ile yanıtlanıyor. Bu bakım personeli sorununu çözmek açısından kesinlikle iyi bir çözüm değil. Hastaların, altı temiz, karnı tok ve sakin hisstmeleri bir tedavi hedefi değil, yalnızca hastaların hareketsiz tutulduğunun bir işaretidir. Bu onurlu bir yaşam tasavvurundan oldukça uzaktır. Evde ve yatan hasta bakımında uygun ilaç kullanımında gelecekte değişiklikler mi olacak? Bence “kalite çemberleri” yani doktorlar, hemşireler ve bakım çalışanları eşliğinde yapılacak toplantılar bu konuda iyi bir başlangıç noktası olabilir. Bu tür kalite çemberlerinde, terapötik sorunlar ve bakım süreci ile ilgili sıkıntılar ve sınırdaki durumlar, örneğin hastaların ve diğer kişilerin karşı karşıya olduğu tehlikeler tartışılır ve çözüm stratejileri üzerinde anlaşmaya varılır. Hangi durumda nasıl müdahale edilmesi gerektiği, ilaçların nasıl etki ettiği, hangi istenmeyen etkilerin meydana geldiği ve hangi ilaçların ne zaman kullanılması gerektiği şeffaf bir şekilde psikotropik ilaçlardan kaçınılmasından, aktifleştirici bakım kavramlarına kadar Alzheimer hastalığı olan kişilerin tedavisine dahil olan herkesin katılımıyla oluşturulacak ortak ve entegre kavramlara ihtiyacımız var. Bu başarılabilirse ki bence bu ancak yeterli bir personel anahtarıyla mümkün olabilir. Hastalar için pek çok şey iyileştirilebilir ve her zaman odak noktası bu olmalıdır.“Nil nocere her koşulda, insanlara zarar vermeyin”. Bu, özellikle bilişsel yetenekler ve iletişim yeteneklerinin giderek daha fazla azaldığı insanlar için tıptaki en önemli emirlerden biridir. Bununla birlikte, ilaç kullanımı, bunu başarmaktan hala oldukça uzakta olduğumuzu gösteriyor. Ne yazık ki, yanlış psikotropik ilaç tedariki, Alzheimer hastalığı olan insanlar için hala günlük yaşamın bir parçasıdır.
Dünya Alzheimer Günü’ kapsamında açıklamada bulunan İskenderun Gelişim Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Meral Üzel, kesin tedavisi olmayan bu hastalıkla ilgili erken tanının önemine vurgu yaparak, bu hastalığın ilerlemesinin önlenebileceğine dikkat çekti. Alzheimer hakkında genel bilgiler veren Uzm. Dr. Meral Üzel, “Alzheimer Hastalığı, beyindeki bilişsel işlevlerin ilerleyici kaybıyla giden, sıklıkla ileri yaşta görülen bir demans türüdür. Depresyon, tiroid hastalıkları, ilaç yan etkileri, beyin enfeksiyonları ve lezyonları, organ yetmezlikleri gibi farklı nedenlerden dolayı demans yani bunama ortaya çıkabilir. Ancak Alzheimer Hastalığı, şu anda dünyada 65 yaşından sonra en sık görülen demans sebebidir. Alzheimer Hastalığının genellikle 40-60 yaş aralığında ortaya çıkması, genetik yatkınlığın önemli risk faktörü olduğunu düşündürmektedir. Kadın cinsiyet ve yaşın ilerlemesi, hastalığın sıklığını artırmaktadır. Hastalığın oluşma riskini artıran diğer faktörler arasında; kafa travmaları, cinsiyet, stres, uzun süreli depresyon varlığı, kronik alkol kullanımı, hipertansiyon, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği sayılabilir” açıklamasında bulundu. “Alzheimer unutkanlıkla kendini gösterir” Alzheimer Hastalığının ilk bulgusunun unutkanlık şikâyeti olduğunu ifade eden Uzm. Dr. Meral Üzel, “Alzheimer’ın nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bu hastalık, ilk kez 1907’de Alois Alzheimer isimli bilim adamı tarafından tanımlanmıştır. Alzheimer, sıklıkla unutkanlık ile kendini gösterir. Yaşlılıktaki unutkanlık, mutlaka dikkate alınmalıdır. Selim yaşlılık unutkanlığı ile hastalık belirtisi olan unutkanlıkların birbirinden ayrımı gerekir. Bu ayrım hasta yakınlarının verdiği bilgi, fiziki muayene ve genel görünüş, beyin işlevlerini değerlendiren nöropsikolojik testler, yardımcı diğer tetkiklerin PET, MR, BT, kan testleri gibi birlikte değerlendirilmesiyle mümkündür. Hastalığın diğer önemli bir özelliği günlük yaşam aktivitelerinin bozulmasıdır. Günlük işlerini planlama, yemek pişirmek, örgü örmek, giysi seçmek ya da telefonla konuşmak, banyo ve tuvalet ihtiyaçlarını gidermek gibi işleri yapmakta zorluk yaşamaya başlarlar. İdrar ve gaitasını altına veya evin değişik yerlerine yapabilirler. Alzheimer hastalarının ruh halleri anlık değişebilir, aniden sinirlenebilir, çabuk ağlayabilir veya içine kapanabilirler. Uyumama, sürekli amaçsız gezinme, halüsinasyon görme, şüphecilik, sürekli yemek yeme, eşyalarını saklama, yakınlarını suçlama olabilir. Aynı şeyleri tekrar tekrar sorabilir, sorulanlara şey-şey şeklinde belirsiz yanıtlar verebilirler. Evde odaları karıştırma, yer ve yön şaşırma, ilerleyen dönemlerde giderek artar” dedi. “Alzheimer’in ilerlemesi durdurulabilir” Alzheimer Hastalığının kesin tedavisinin olmadığını söyleyen Uzm. Dr. Meral Üzel, “Mevcut ilaçlar hastalığın ortaya çıkış teorisine göre geliştirilmiştir. Hastalıkta kullanılan ilaçlar asetilkolini arttırmaya çalışırken, glutamatı düşürmeyi hedeflemektedir. İlaç tedavisiyle beraber hastanın zihinsel kapasitesinin düzeltilmesi ve günlük yaşamının kolaylaştırılması amaçlanmaktadır. Ek tedaviler arasında davranış terapisi, fizyoterapi, ergoterapi, bellek çalışmaları, müzik, aromaterapi ve evcil hayvan terapisi de sayılabilir. İleri aşamada hastalığa karşı aşı geliştirilmesi hedefleniyor. Alzheimer, gittikçe yaşlı nüfusunun arttığı çağımızın en önemli hastalıklarından birisidir. Ancak hastalığı gösteren belirtilerle erken teşhisi ve erken tedavi başlangıcı ile önemli ölçüde azaltılabilir. Hastalar, unutkanlıktan rahatsızlık duymaya başladıkları zaman vakit kaybetmeden tam donanımlı bir hastaneye başvurmalı, değerlendirilmeli ve hekiminin yakın kontrolü altında olmalıdır” şeklinde konuştu. “Alzheimer’den korunabilirsiniz” Bu hastalıktan korunmak için önemli bilgiler veren Uzm. Dr. Üzel, “Alzheimer’dan korunmak için; günlük sebze ve meyveleri içeren Akdeniz tipi beslenme alışkanlığı edinmek, alkol ve sigara gibi kötü alışkanlıkları bırakmak, düzenli kan basıncı, şeker takibi yapmak hastalık mevcut ise kontrolünü sağlamak için yakın takip, günlük düzenli egzersiz yapmak, kitap ve gazete okumak, müzik dinlemek, yabancı dil öğrenmek, sosyal ortamlara, aile toplantılarına katılmak, emniyet kemeri ve kask kullanarak kaza sonucu oluşabilecek kafa travmalarına karşı korunmak önemlidir” dedi.
1- Alzheimer Demans Hastalarda Agresif Davranışlar Alzheimer Demans hastalarda agresif davranışlar sıkça görülebilmektedir. Bunlar sözel bağırma veya fiziksel vurmak olabilir. Öfke, korku, hayal kırıklığı gibi bir nedenden kaynaklanabileceği gibi nedeni belli olmadan da aniden ortaya çıkabilir. Neden kaynaklandığını anlamaya çalışmak son derece önemlidir. Agresif davranış karşısında neler yapılabilir? • Davranışın nedeninin ağrıdan kaynaklanmadığından emin olunmalıdır. Ağrı, agresif davranışlara neden olabilir. • Davranışın nedeni acil olarak belirlenmelidir. Davranıştan hemen önce davranışı tetikleyebilecek neler olduğu değerlendirilmelidir. Agresif davranış, bireyin gereksinimlerinden ya da istediği bir şeyi elde edememesinden kaynaklanıyorsa gereksinimlerini karşılamak yardımcı olacaktır. • Duygulara odaklanılmalıdır. Sözcüklerin ya da davranışların arkasındaki duygular belirlenmelidir. • Pozitif ve güven verici olunmalıdır. Sakin kalınmalı ve olumsuz duygular yansıtılmamalıdır. • Hasta bireye sakin bir şekilde, karşısından yaklaşarak yardımda bulunulmalıdır. Hasta birey kendisini koruma ve savunma duygusuna kapılmamalıdır. • Dikkat dağınıklığını en aza indirilmelidir. Hastanın çevresi incelenmeli ve benzer durumlardan kaçınmak için çevresi düzenlenmelidir. • Rahatlatıcı bir etkinlik denenmelidir. Kişiyi rahatlatmak için müzik, masaj veya egzersiz kullanılabilir. • Başka aktivitelere odaklanması sağlanmalı, eğer agresif davranış devam ederse farklı bir aktivite denenmelidir. • Sakin ve yavaş ve bir şekilde konuşulmalıdır. Sakin bir ses tonu kullanarak, kişiyi rahatlatmaya çalışılmalıdır. • Hasta birey güvenli bir çevredeyse, ortamdan uzaklaşıp bakım vericinin kendine biraz zaman ayırması sağlanmalıdır. 2- Alzheimer Demans Hastalarda Ajitasyon Veya Anksiyete Alzheimer hastaları birçok nedenden dolayı anksiyeteli ya da ajitasyona sahip olabilir. Hasta bireyler genellikle tepkilerini bağırarak, kontrolsüz ve inatçı davranarak gösterir. Bakım verenler için ajitasyonun sözel ya da fiziksel belirtileri korkutucu olabilir 6,8,13. Hasta bireyin çevresi incelenerek ajitasyon veya anksiyetenin hangi saatte gerçekleştiği, o anda neyin meydana geldiğinin ve ağrı, açlık, uyku haline neden olan potansiyel kaynakların değerlendirilmesi sebebi öğrenmeye yardımcı olacaktır. Ajitasyon veya anksiyete karşısında neler yapılabilir? Ağrının varlığını kontrol edilmelidir. Genellikle ağrı anksiyete ve ajitasyon yapabilir. Rahatsız edici bir durumda olma, yaralanma, ilaca reaksiyon gelişme ya da üriner sistem rahatsızlıkları neden olabilir. Hastanın ajitasyon veya anksiyetesini neyin yarattığı öğrenilmelidir. Güven verilmelidir. Sakinleştirici cümleler kullanılmalı ve hastaya onun yanında olunduğu belirtilmelidir. Hasta aktivitelere dahil edilmelidir. Sanat, müzik ya da diğer etkinliklerle, kişiyi anksiyeteden uzaklaştırarak rahatlaması için teşvik edilmelidir. Ortam değiştirilmelidir. Çevredeki fazla uyaranlar azaltılmalıdır. Televizyonun gürültüsü, evdeki dağınıklık veya dikkat dağıtan şeyler uzaklaştırılmalıdır. Hastayı sorumlu davranışından uzaklaştırmak için enerjisini boşaltma yolu bulunmalıdır. Hasta birey yapabileceği bir şey arıyor olabilir. Dikkat dağıtan etkinliklere yönlendirilmelidir. Yürüyüşe çıkartılabilir. Ortamda aydınlatma kullanılmalıdır. Geceleri ortaya çıkan huzursuzluğu azaltmak için ev içinde aydınlatma kullanılmalı ve pencereden veya aynalardan parlayan ışıklar engellenmelidir. 3 Alzheimer Demans Hastalarda Konfüzyon/Karıştırma Alzheimer hastalığı olan bir kişi tanıdığı insanları, yerleri tanımayabilir. İlişkilerini unutabilir, aile üyelerini diğer isimlerle çağırabilir veya evin nerede olduğunu hatırlamayabilir. Kalem, çatal gibi nesneleri de unutabilir. Bakım verenler için bu zor bir durumdur. Konfüzyon/Karıştırma karşısında neler yapılabilir? • Sakin olunmalıdır. Bakım verenler için hasta bireyin kendisini tanımıyor olması acı vericidir. • Kısa açıklamalarla yanıt verilmeli, uzun yanıtlar yerine basit açıklamalarda bulunulmalıdır. • Fotoğraflar ve diğer anımsatıcılar gösterilmelidir. Önemli ilişkileri ve yerleri anımsatmada fotoğraf ya da bireyi düşündürecek öğeler kullanılmalıdır. • Hasta bireyin önceden tahmin edebileceği bir rutin oluşturulmalıdır Örn. yemek ve yatma zamanı. • Hasta bireyin kendi giysilerini giymesine ve eşyalarını elinde tutmasına izin verilmelidir. • Yer değiştirmeden kaçınılmalıdır. Ev ortamında hasta bireyi yönlendirecek renkli, şekilli büyük yazılı etiketler kullanılmalıdır Dolap, masa vb.. • Zamana yönlendirmek için takvimler, saatler, etiketler ve gazeteler kullanılmalıdır. • Hasta bireyin söyledikleri hastaya kızar gibi düzeltilmemeli, hastaya bu şekilde açıklama yapılmamalıdır. • Olaylar kişiselleştirilmemelidir. Alzheimer hastalığı unutkanlığa neden olur, hasta bireye gösterilecek destek ve anlayış takdir edilecektir 10,16. 4 Alzheimer Demans Hastalarda Şüphecilik Bellek Kaybı & Karışıklık hasta bireylerin çevresindeki kişilere şüphe duymasına neden olabilir hatta başkalarını hırsızlık veya diğer uygunsuz davranışlar ile suçlayabilir. Bazen gördüklerini ve duyduklarını da yanlış yorumlayabilir. Şüphe karşısında neler yapılabilir? • Hasta bireyi rahatsız eden şeyler dinlenmeli ve anlayışlı olma çalışılmalıdır. Güven vererek hissettikleri anlamaya çalışılmalı ve bakım verildiği belirtilmelidir. • Tartışılmamalı veya ikna etmeye çalışılmamalı-dır. Hasta bireyin düşüncesini ifade etmesine izin verilmeli ve görüşleri kabul edilmelidir. • Basit yanıtlar verilmelidir. Düşünceler basit olarak paylaşılmalıdır. Uzun açıklamalardan kaçınılmalıdır. • Şüphe duyabileceği olaylarda örneğin, yüksek ses 35 Taksim JAREN 2017;3Ek sayı33-38 olduğunda, “Havada uçan bir uçak var.” şeklinde açıklamalarda bulunulmalıdır. • Ortam olabildiğince az değiştirilmeli, eğer değiştirilmesi gerekiyorsa, eski ortamdan tanıdık nesneler kullanılmalıdır. • Hastayı yönlendirmek ve dikkatini dağıtmak için başka bir etkinliğe odaklandırılmalıdır. Aktivitelerle meşgul edilmeli veya hastadan bir iş için yardım istenmelidir. • Kaybettiği nesnelerin yedekleri bulundurulmalıdır. Örneğin, hasta birey sık sık aynı nesneyi arayıp bulamıyorsa, o nesneden iki tane satın alınmalıdır. • Hasta bireyin görme ve işitme muayenesi düzenli aralıklarla yaptırılmalıdır. Görme ve işitmede yaşanan sorunlar çevrenin yanlış yorumlanmasına neden olacaktır. • Gerektiğinde doktor kontrolünde antipsikotik ilaçlar kullanılabilir. Ancak, aileler ve bakım verenler bu ilaçların yan etkileri konusunda bilgilendirilmelidir 13,17. 5 Alzheimer Demans Hastalarda İstifleme Hasta bireyler çoğunlukla eşyalarının kaybolduğunu, çalınacağını düşünerek korku duymakta ve eşyalarını güvende tutmak için eşyaları istiflemeye başlarlar. İstifleme karşısında neler yapılabilir? • Hasta bireyin eşyalarını nereye koyduğuna dikkat edilmeli ve eşyalar kaybolduğunda ilk oraya bakılmalıdır. • Hasta bireyi meşgul tutabilecek aktivitelerde bulunması için cesaretlendirilmelidir. Örneğin, çekmece düzeltme gibi. • Ortamı, evi tanıyamama istiflemeye neden olabilir. Bu nedenle ortamı tanıyabilmesi için anımsatıcılar koyulmalıdır. 6 Alzheimer Demans Hastalarda Yineleme/Yinelenen Davranışlar Alzheimer hastalığı olan bir kişi bazı şeyleri unuttuğu için bir sözcüğü, soruyu yineleyebilir. Bu eylemler bakım verenleri rahatsız edebilir ayrıca bakım verenler içinde stres kaynağı olabilir. Yineleme/yinelenen davranışlar karşısında neler yapılabilir? • Yineleyen davranışın nedeni belirlenmeli ve sebep olan durumun üzerine odaklanılmalıdır. • Hastanın duygusuna yoğunluk verilmelidir. Kişinin yaptıklarına tepki vermek yerine, nasıl hissettiğine dikkat edilmelidir. • Hastanın yaptığı eylem veya davranış bir etkinliğe dönüştürülebilir. Hasta birey elini masanın üzerine sürtüyorsa, bir bez verilip ve toz alma konusunda yardım istenebilir. • Sakin, sabırlı ve kararlı olunmalıdır. Hasta birey sakin bir ses tonuyla ve yumuşak bir dokunuşla rahatlatılmalıdır. Açıklama yapmanın işe yaramadığı durumlarda dikkati dağıtılabilir. Yürüyüş, sevdiği bir şeyi yaptırmak gibi aktiviteler yararlı olabilir. • Tek cümleyle yanıt verilmelidir. Birkaç kere tekrarlamak gerekse bile, kişinin sorduğu soruyu ilk defa duyuyormuş gibi yanıt verilmelidir. Notlar yazmak ya da önemli olan yerlere notlar asmak yardımcı olabilir. • Hasta bireyin bir etkinlikle uğraşması sağlanmalıdır. Sıkılabilir ve dikkatini dağıtmaya gereksinim duyabilir. Hasta yürüyüşe çıkarılabilir ya da bulmaca çözdürerek meşgul edilebilir. • Notlar, saat, takvim veya fotoğraf gibi birey için anlamlı olan anımsatıcılar ve bellek yardımcıları kullanabilir 8,10,13. 7 Alzheimer Demans Hastalarında Amaçsızca Dolaşma ve Kaybolma Alzheimer’li bir kişinin amaçsızca dolaşması hatta kaybolması yaygın bir durumdur ve hastalığın herhangi bir aşamasında gerçekleşebilir. Evinde olsa bile evine gitmeyi deneyebilir ya da bir rutini okul, iş yine yapmaya çalışabilir. Hastalık ilerledikçe hasta bireyler gözetime gereksinim duyacaktır. Hasta bireyin yalnız kalması onun güvenliği için uygun değildir. Amaçsızca dolaşma ve kaybolma karşısında neler yapılır? • Aktivite yapmaya teşvik edilmelidir. Hasta bireyin aktif olması, endişe ve huzursuzluğunu azaltarak amaçsız dolaşma, kaçma davranışlarını da engellemede yardımcı olabilir. • Hasta yemek yapmak, çamaşır yıkamak veya akşam yemeği hazırlamak gibi faaliyetlere dahil edilmelidir. Hastanın evden çıkma ilgisini çekiyorsa, eşlik ederek yürüyüş veya güvenli bir bahçede açık hava etkinlikleri gerçekleştirilmelidir. 36 N. Altan Sarıkaya ve ark., 8 Alzheimer Demans Hastalarında Uyku Sorunu Alzheimerlı olan bireyler nedeni belli olmayan bir şekilde uykuyla ilgili sorunlar yaşayabilir ve uyku sorunları birçok olumsuz etkiye neden olacaktır. Uyku sorunu karşısında neler yapılır? • Rahat bir ortam yaratılmalıdır. Hasta bireyin uyuyacağı odanın ısısı normal olmalıdır. Gece lambası, uygun kapı ve pencere kilitleri gibi hasta bireyin güvende olmasını sağlanmalıdır. • Rutin bir program hazırlanmalıdır. Olabildiğince, yatma, yemek yeme gibi düzenli bir rutin oluşturulmalıdır. • Gün içindeki kısa uykular yönetilmelidir. Kişi geceleri uyku sorunu yaşarsa, gündüz kısa uykularını sınırlamak yardımcı olabilir. • Hasta bireyi gün boyunca uygun birtakım aktivitelere dahil edecek egzersizler planlanmalıdır. • Uyarıcılardan kaçınılmalıdır. Hasta bireyin uyku kalitesini etkileyebilecek alkol, kafein ve nikotin kullanması kısıtlanmalı, olabiliyorsa kullanmaması sağlanmalıdır. Gece uyku sorunu yaşandığında televizyon izlemekten uzak kalması sağlanmalıdır. • Uyku bozuklukları doktora danışılmalıdır. Uyku bozukluklarının nedenleri ve olası çözümlerini belirlemeye yardımcı olacaktır Alzheimer Hastalarında Görülen Davranışsal Sorunları Yönetme Evin güvenliği sağlanmalıdır. Dış kapılara sürgü veya kilit takılmalıdır ve potansiyel olarak tehlikeli bölgelere erişim sınırlanmalıdır. Başkaları hasta hakkında bilgilendirilmelidir. Hasta bireyin Alzheimer hastalığına sahip olduğunu ve amaçsızca dolaşmasının ya da kaçma potansiyelinin bulunduğunu ve bunun nasıl gerçekleşebileceği aileye, arkadaşlara ve komşularına anlatılmalıdır. Bireyin hastalığı olduğunu belirten nesneler bulundurulmalıdır İsimlik, sevgi izi vb. 10,13. Hem bakım verici hem de hastanın güvende olması gerekmektedir. Hasta sakinleştirilemiyorsa başkalarından ya da sağlık ekibinden yardım istenmelidir 8,13. Yazar Alzheimer Demans Parkinson Hasta ve Yakınları Derneği Genel Başkanı Hakan Berktaş
Demans, hafıza kaybı, düşünme sorunları ve konuşma güçlüklerini kapsayan belirtiler grubudur. Demansın en sık görülen nedeni, tüm demans hastalarının üçte ikisinden fazlasında görülen Alzheimer hastalığı yani Alzheimer tipi demanstır. Ancak her demans Alzheimer değildir. Beyni zayıflattığı için demans hastalığına yol açan çok çeşitli hastalıklar veya durum vardır. Vasküler / kan dolaşımına bağlı demans hastalığı da sıklıkla görülür. Daha az görülen demans nedenlerinden örneğin beyin boşluklarının büyümesi, ilaç yan etkileri, enfeksiyonlar, metabolik –toksik durumların tedavisi Alzheimer hastalığından oldukça farklıdır. Demans yaşlılığın değil, bir hastalığın sonucudur. Fakat Demans riski yaşlılıkla birlikte artar. Demans hastalığında depresyon sıklıkla görülür. Bu nedenle demans hastaları antidepresan tedavisi alabilirler. Alzheimer Derneği tarafından verilerine göre, 65 yaş ve üstü 10 kişiden 1’i Alzheimer ile karşı karşıyadır. Alzheimer hastaları sıklıkla depresyon gibi zihinsel sağlık sorunları yaşarlar. Ontario, Kanada’daki Waterloo Üniversitesi’nden araştırmacıların yapmış olduğu yeni bir araştırmaya göre; Demans hastalarında kullanılan antidepresan ilaçların sadece depresyonda değil, demansın tedavisinde de etkili olduğunu göstermektedir. Bu araştırmaya göre SSRI grubu antidepresanların beyindeki demans spesifik agregaların büyümesini engellediği göstermiştir. Araştırma ekibinin çalışmanın sonuçları ACS Chemical Neuroscience dergisinde yayınlanmıştır. Prof. Praveen Nekkar Rao, yapmış olduğu açıklamada, Alzheimer ve demans hastalarında antidepresan kullanımının getirdiği faydaların oldukça umut verici olduğunu, ileride geliştirilecek Alzheimer ve demans hastalığının tedavisine yönelik geliştirilecek ilaçlar için de yol gösterici olabileceğini vurguladı. Kaynak Medical News Today Bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için lütfen hekiminize danışınız.
demans hastaları için sakinleştirici ilaçlar
